Izvor: Crol; Renato Samardžić / Foto: Pixabay
Dve članice Evropske unije, Grčka i Francuska, ove nedelje su u potpunosti omogućile gej i bi muškarcima dobrovoljno davanje krvi, čime su okončana stigmatizujuća i homofobična zakonska ograničenja i zabrane.
Grčki ministar zdravlja Tanos Plevris potpisao je u ponedeljak dekret kojim se dozvoljava gej i muškarcima da dobrovoljno daju krv. Plevris je na početku svog mandata zatražio od Nacionalnog centra za transfuziju krvi reviziju postojećeg zakona o davalaštvu krvi, koji nije u skladu sa savremenim medicinskim podacima, posebno onima koji se odnose na davanje krvi homoseksualnih i biseksualnih muškaraca.
Doživotna zabrana gej i bi davanja krvi muškaraca u Grčkoj ostala je nepromenjena do sada – od početka epidemije HIV/AIDS-a 1980-ih. Zakonski je zabranjeno davanje krvi svakog muškarca koji je imao seksualni odnos sa drugim muškarcem unazad od 1977. godine.
Francuska je postepeno skraćivala zabranu
Homoseksualnost se tako više ne navodi kao jedan od razloga zašto je davanje krvi zabranjeno. Poređenja radi, neki od njih su intravenska upotreba droga, alkoholizam i seksualni rad.
Za razliku od Grčke, koja je svoju homofobičnu zabranu jednom odlukom okrenula za 180 stepeni, Francuska je imala proces ublažavanja u tri faze.
U leto 2016. doživotna zabrana davanja krvi smanjena je na godinu dana zabrane seksualnih odnosa između muškaraca. Nakon što se pokazalo da praksa ne predstavlja nove rizike za darovanu krv, zabrana je u februaru 2020. godine izjednačena sa zabranom heteroseksualnih davalaca koji nisu imali više od jednog seksualnog partnera u prethodna četiri meseca.
Kulminacija je nastupila ove srede kada je francusko Ministarstvo zdravlja donelo odluku da će od 16. marta svim stanovnicima Francuske biti dozvoljeno da dobrovoljno daju krv, bez obzira na njihovu seksualnu orijentaciju. Dakle, homoseksualci više neće biti pravno klasifikovani kao beskrvna grupa.
Povećana potražnja za krvlju zbog pandemije korona virusa
Mnoge zemlje su uvele zabranu davanja krvi homoseksualcima i eksponencijalno bi se povećale za muškarce tokom 1980-ih kada je HIV infekcija počela da raste. Danas, pandemija korona virusa i hospitalizacija velikog broja pacijenata istovremeno vrše pritisak na zalihe krvi širom sveta, pa je pohvalno što države sve više prepoznaju štetne i diskriminatorne prakse zabrane davanja krvi gej i bi muškaraca.
Akademici, medicinski radnici i aktivisti širom sveta energično se bore protiv doživotnih, godišnjih i mesečnih zabrana. Svesni su da su 40 godina od izbijanja epidemije HIV/AIDS-a medicina i društvo napredovali – od nerazumevanja nove bolesti došli smo korak bliže HIV vakcini, svaka darovana krv prolazi rigorozno testiranje i broj novoprimljenih broj zaraženih postepeno opada. .
U Hrvatskoj se, prema podacima Hrvatskog zavoda za transfuzijsku medicinu, i dalje trajno odbijaju muškarci koji su imali seksualne odnose sa drugim muškarcima.
