SAŠA RADOJEVIĆ, jedan od naših najboljih poznavalaca filma, preporučuje za čitaoce KARAKTERA
ENFANT TERRIBLE
Režija: Oskar Ruler
Neobično je kako je u eri lakog protoka informacija ime nemačkog reditelja Oskara Rulera ostalo gotovo anonimno među ovdašnjim ljubiteljima filma. Podvedimo to jednostavno pod poslovični kulturni nemar i prisetimo se da je njegov film Elementarne čestice (ekranizacija Uelbekovog romana) svojevremeno prikazan na Festu, a Rulerov izvanredni meta film vezan za nastanak ozloglašenog Harlanovog Jevrejina Zisa vredan je gledalačke potrage za njim. Svojevrsni meta film (film o filmu) je i Rulerovo novo ostvarenje Enfant Terrible, u kojem se fokusira frenetični umetnički i lični portret Rajnera Vernera Fazbindera. U Rulerovoj interpretaciji Fazbinder je tretiran po formuli film=život. I obrnuto.
DECA SUNCA
Režija: Madžid Madžidi
Brojne kontroverze izazvao je Madžidov film Mohamed, božji izaslanik (2015), u kojem je uz pomoć raskošnog budžeta od 40 miliona dolara, prikazana prorokova mladost. U skladu sa verskim pravilima Mohamedovo lice se ne vidi u filmu, ali to nije sprečilo sunite da traže njegovu zabranu. Madžidi se u filmu Deca sunca vraća temama koje su ga proslavile: krhkim tinejdžerima koji su prinuđeni da se snađu u surovom svetu odraslih. Pored snažnih moralističkih dilema koje postavlja pred junake filma Deca sunca, Madžidi još jednom demonstrira veštinu praktikovanu u iranskim filmovima (a on je u tom domenu možda i najbolji) – stvaranje izuzetne napetosti zasnovane na jednostavnim premisama.
GOSPOĐICA MARKS
Režija: Suzana Nikjareli
Pre tri godine na Festu je prikazan turobni ali osvešćujući film Suzane Nikjareli Niko 1988, u kojem su fokusirani poslednji meseci života slavne nemačke andergraund rok dive i manekenke – Niko. U takođe biografskom filmu Gospođica Marks, Suzana Nikjareli barata s većim budžetom i ambicioznim planom da se od kćerke Karla Marksa – Eleonor – kreira filmska junakinja koja će biti nosilac sledeće etape socijalne revolucije. Lične turbulencije kroz koje je Eleonor prolazila umanjile su joj šansu da se vine do istaknutog istorijskog lika, ali su joj svakako pomogle da postane zanimljiva melodramska heroina.
OTAC
Režija: Florijan Zeler
Film Otac dolazi na talasu nagrade “Oskar”, koja je dodeljena Entoniju Hopkinsu za glavnu ulogu u ovom filmu. I bez toga reputacija ovog dela je bila izuzetno visoka, jer je reč o debitantskom filmu proslavljenog francuskog dramskog pisca Florijana Zelera. Rađen kao deo dramske (a sada verovatno i filmske) trilogije, Otac je pogodio tanku žicu savremenih porodičnih odnosa, tačnije potrebe da se sačuva mentalna stabilnost, a samim tim i dostojanstvo, čak i u onim trenucima kada je jasno da ličnost počinje da se para po svim šavovima. Za Hopkinsa je odavno poznato zašto je među najvećim živim filmskim glumcima, a ulogom u filmu Otac Olivija Kolman je dokazala da njena briljantnost pokazana u filmu Ljubimica nije bila slučajna.
PROLEĆNA PESMA
Režija: Natalija Avramović
U poslednjih desetak godina znatno je povećan broj rediteljki koje su u Srbiji realizovale dugometražne igrane filmove. Na taj talas nadovezuje se i Natalija Avramović, čiji dolazak do debitantskog filma nije bio lak. Film Prolećna pesma rađen je van uobičajenih fondovskih putanja što je samo još više istaklo autentičnost poriva scenaristkinja (Ljubinka Stojanović i Natalija Avramović) da se Prolećna priča ispripoveda. Skriveni adut ovog filma je i glavna glumica, Mihaela Stamenković, koja se do sada istakla kreiranjem živopisnih glumačkih minijatura, a u ovom filmu je dobila priliku da dočara psihološku složenost junakinje na pragu srednjeg doba, izložene životnim udarima.
PUTEVI KOJIMA NISAM POŠAO
Režija: Sali Poter
Kao retko koja autorka, Sali Poter već samom vešću da predstavlja novi film budi osmeh na licu. Posle ozbiljnog i zabavnog filma Proslava, viđenog pre nekoliko godina na Festu, novi film Poterove Putevi kojima nisam pošao je prikaz alternativnih životnih tokova kojima je glavni junak, u tumačenju Havijera Bardema, mogao da pođe. Konstantna preispitivanja ličnih odluka i eskapizam karakteristika su današnjeg vremena, a njih u ovom filmu tematizuje Sali Poter. Našoj publici će svakako biti zanimljivo da u filmu ovakvog ranga i rafiniranosti – pored Bardema i Salme Hajek – može da gleda i Branku Katić.
RIFKINOV FESTIVAL
Režija: Vudi Alen
Već nekoliko decenija Vudi Alen nas je navikao da svake godine režira po jedan film. U današnjem vremenu koje je sve manje naklonjeno gajenju rediteljskih kultova takva istrajnost je zaista raritet. Ni ovog puta Alen ne razočarava svoje poklonike. Nastavlja sa svojim filmskim putovanjima/stacioniranjima po evropskim gradovima i u filmu Rifkinov festival izbor je pao na San Sebastijan. Činjenica da se ovaj film odigrava na filmskom festivalu prilika je da se uz uobičajene komične dogodovštine sredovečnog inhibiranog muškarca prikaže ritual filmskog samita, ali i istinska ljubav prema klasicima filmske umetnosti.
SLALOM
Režija: Šarlen Favije
Niz skorašnjih slučajeva seksualnog zlostavljanja koji su potresli javnost u Srbiji svakako će doprineti tome da se sa posebnom optikom na Festu pogleda impresivni debitantski film Šarlen Favije, Slalom. Petnaestogodišnja skijašica Liz, u želji da uspe kao sportistkinja izložena je suptilnim metodima despotskog psihološkog iznurivanja i seksualnog iskorišćavanja. Lako ranjiva junakinja, u osetljivom životnom dobu, mora da se bori sa pritiskom koji sudbinski može da odredi njen život. Iako ima puno psihološki mučnih scena koje mogu da izazovu nelagodnost kod gledalaca, Slalom pleni sinematičkim kvalitetima prilikom prikazivanja sporta koji se ovom prilikom pokazao kao izuzetno filmičan.
SUPRUGA ŠPIJUNA
Režija: Kijoši Kurosava
Do sada smo na Festu imali priliku da gledamo filmove Kijošija Kurosave koji su se odlikovali specifičnom atmosferom socijalne periferije i psihološki složenim odnosima između likova. U filmu Supruga špijuna, Kurosava se nije odrekao svoje vokacije, ali je potražio uporište u žanrovski dobro fundiranom – špijunskom filmu. Ideološke dileme koje su vezane za sam početak Drugog svetskog rata – odnos Japana i Kine – i danas su podjednako aktuelne i provokativne na Dalekom istoku. Time se Kurosava na svoj način uključio u sofisticirane rekonstrukcije prošlosti u kojoj se traže odgovori na današnje dileme.
LIHVAR
Režija: Nemanja Ćeranić
Već nekoliko godina se očekuje premijera distopijskog filma Nemanje Ćeranića, Volja sinovljeva. Produkcioni problemi odložili su prikazivanje tog filma, pa je film Lihvar zvanični debi Nemanje Ćeranića. Već u svom kratkom igranom filmu Stočar, Ćeranić je demonstrirao robusnost i žanrovsku profilisanost starog kova. U današnjem vremenu takav stav baziran na evroamerikani je osvežavajuć, pogotovo što je potkrepljen jednostavnim budžetiranjem i traganjem za ambijentima i junacima načetim tranzicionim tokovima.
